در میان جانوران مختلف زیست کنکور، ملخ همواره مورد توجه ویژه طراحان کنکور بوده است. دلیل این موضوع حضور ملخ در قسمت جانوری فصل های مختلف زیست دهم و یازدهم مانند گوارش، گردش مواد، تنفس و دستگاه عصبی است. در این مقاله قصد داریم به جمع بندی ملخ بپردازیم.
گوارش ملخ
همانطور که در شکل زیر میبینید دستگاه گردش ملخ به ترتیب از اجزای زیر تشکیل شده است:
آروارهها ← دهان ← مری ← چینهدان ← پیش معده ← کیسه های معده ← معده ← روده ← راست روده ← مخرج
نکات بسیار مهم:
- جذب مواد غذایی در معده ملخ میدهد.
- گوارش مکانیکی ملخ به واسطه آروارهها آغاز میشود، یعنی قبل از دهان
- چینه دان بخش انتهایی حجیم مری است که غذا در آن نرم و ذخیره میشود.
- پیش معده در دیواره خود دندانههایی دارد که غذا را بیشتر خرد میکنند.
- معده و کیسههای معده آنزیمهایی ترشح میکنند که به پیش معده میروند.
- در راست روده آب و یونها باز جذب میشوند.
تنفس ملخ
- حشرات مانند ملخ، مورچه، پروانه، زنبور، شته، مگس و …… دارای تنفس نایدیسی هستند.
- در این نوع تنفس انتقال گازهای تنفسی بدون دخالت دستگاه گردش مواد است.
- منافذ نایدیسها در سطح شکمی بدن حشرات قرار دارند.
- فقط انشعابات پایانی نایدیسها به تبادل گازهای تنفسی میپردازند.
گردش مواد ملخ
- حشرات مانند ملخ و ……. دارای سامانه گردشی باز هستند و مویرگ ندارند.
- در این نوع سامانه قلب همولنف را به قسمتهای مختلف بدن پمپاژ میکند.
- همولنف نقش خون، لنف و مایع میان بافتی را به عهده دارد.
- استفاده از کلماتی مانند «خون، سیاهرگ و مویرگ» برای ملخ کاملاً اشتباه است و عباراتی مانند «خون تیره / روشن ملخ» غلط تر از غلط است.
- همانطور که در شکل میبینید ملخ در سطح پشتی خود دارای یک قلب لولهای است.
- همولنف از طریق منافذ دریچهدار به قلب باز می گردند. این منافذ در حین انقباض قلب بستهاند و هنگام استراحت باز میشوند و همولنف به قلب باز گردد.
توصیه می کنم کلیپ زیر که راجع به گردش باز هست را تا انتها ببینید:
دفع و تنظیم اسمزی
- ملخ و سایر حشرات دارای سامانه دفعی متصل به روده به نام لولههای مالپیگی هستند.
- ماده دفعی ملخ مانند سایر حشرات، اوریک اسید است.
- اوریک اسید به همراه آب وارد لولههای مالپیگی میشود.
- محتوای لولههای مالپیگی که شامل آب، نمک و ترکیبات دفعی نیتروژن دار است به روده تخلیه میشود.
- آب و یونها توسط روده بازجذب شده و اوریک اسید و سایر مواد دفعی دفع میشوند.
دستگاه عصبی
- مغز ملخ و سایر حشرات از چند گره به هم جوش خورده تشکیل شده است.
- طناب عصبی شکمی گرهدار دارند که هر گرم فعالیتهای ماهیچههای یک بند از بدن حشره را تنظیم میکند.
چشم ملخ
- تمام حشرات از جمله ملخ دارای چشم مرکب هستند.
- چشم مرکب از تعداد زیادی واحد بینایی تشکیل شده است.
- هر واحد بینایی از یک قرنیه، یک عدسی و تعدادی گیرنده نوری تشکیل شده است و تصویر کوچکی از بخشی از میدان بینایی را ایجاد میکند.
- مغز جانور اطلاعات را یکپارچه و تصویر موزاییکی ایجاد میکند.
دستگاه حرکتی ملخ
- مانند سایر حشرات، اسکلت بیرونی دارد.
- اسکلت بیرونی ملخ علاوه بر کمک به حرکت، از اندامهای درونی نیز محافظت میکند.
- اسکلت بیرونی در حشرات و سخت پوستان دیده میشود.
نکته آخر: ملخ مانند سایر بی مهرگان فقط دارای ایمنی غیر اختصاصی است.
در صورتی که برای زیست سال دهم، نیاز به یک آموزش جامع و مفهومی دارید، استفاده از بسته مفهومی زیست دهم را به شما توصیه میکنم. برای اطلاعات بیشتر بر روی تصویر زیر کلیک کنید:
دانلود فایل PDF جمع بندی نکات کنکوری ملخ
در انتهای توصیه میکنم به مطالب زیر هم سر بزنید:
- خلاصهای از گیرندههای حسی جانوران زیست یازدهم
- خلاصه ای از تولیدمثل در جانوران زیست یازدهم
- خلاصه ای از تنفس جانداران
برای دریافت مطالب کنکوری بیشتر، عضو کانال تلگرام زیست کنکور و پیج اینستاگرام زیست ما بشوید و برای تماشای کلیپ های آموزشی به کانال آپارات ما نیز مراجعه کنید.
اگر شما هم راجع به ”جمع بندی ملخ” سوالی دارید، زیر همین پست بنویسید. قول می دهیم تا جای ممکن پاسخ دهیم.