عملکرد دستگاه گوارش
عملکرد دستگاه گوارش هضم و جذب مواد غذایی است که هضم به معنای تجزیه مواد غذایی به مولکول های کوچک قابل جذب است.
دو بخش اصلی دستگاه گوارش:
۱)لوله گوارش: به ترتیب عبارتند از دهان، حلق، مری، معده، روده باریک، روده بزرگ، راست روده و مخرج
۲)اندام های گوارشی: کبد، لوزالمعده (پانکراس)، کیسه صفرا، غدد بزاقی، زبان و دندانها
دو نوع گوارش در لوله گوارش رخ میدهد:
۱)گوارش مکانیکی: آسیاب غذا
۲)گوارش شیمیایی: تبدیل مولکولهای بزرگ به کوچک
دو نوع حرکت در لوله گوارش وجود دارد:
۱) حرکت کرمی شکل:
- تشکیل حلقه گوارشی
- رانش غذا در طول لوله گوارش
- نقش مخلوط کنندگی
۲) حرکت قطعه قطعه کننده:
- بخش هایی از لوله به صورت یک در میان منقبض میشوند.
- تداوم آن در لوله موجب ریزتر شدن و مخلوط شدن بیشتر با شیره های گوارشی میشود.
ساختار لوله گوارش:
دیوارهی بخش های مختلف لوله گوارش ساختار تقریبا مشابهی دارد.
از خارج به داخل عبارتند از:
- بیرونی
- ماهیچهای
- زیرمخاطی
- مخاطی
لایه بیرونی:
- ۱) بخشی از صفاق (روده بند)
- ۲) دارای بافت پیوندی سست
لایه ماهیچهای:
- دارای بافت پیوندی سست
- دارای شبکه یاخته های عصبی
- در سرتاسر لوله گوارش از نوع ماهیچه صاف است، به جز دهان، حلق، ابتدای مری و بنداره(اسفنکتر)خارجی مخرج که از نوع مخطط هستند.
- ماهیچهی صاف عموما به دو شکل حلقوی و طولی است که طولی نسبت به حلقوی بیرونی تر است.
- معده یک لایه مورب نیز دارد که از همه داخلی تر است.
فلش کارت بالا، نمونهای از فلشکارتهای جامع زیست ماست و باعث میشود زیست کنکور را دیگر فراموش نکنید! برای اطلاعات بیشتر روی فلشکارت زیست کلیک کنید.
لایه زیرمخاطی:
- ۱) دارای بافت پیوندی سست
- ۲) دارای شبکه یاخته های عصبی
- ۳) سبب چسبیدن و سهولت لغزش و چین خوردگی مخاط روی لایه ماهیچه ای
لایه مخاطی:
- دارای بافت پیوندی سست
- دارای بافت پوششی
- در بخش های مختلف کارهای مختلفی مثل جذب و ترشح انجام میدهد مانند یاخته های پوششی سطحی معده که بیکربنات (HCO۳–)ترشح میکنند.
چهار راه حلق در هنگام بلع:
- بینی: بسته شدن با زبان کوچک
- دهان: بسته شدن با زبان بزرگ
- نای: بسته شدن با اپی گلوت (برچاکنای)
- مری: مسیر باز برای بلع
دهان:
- آغاز گوارش مکانیکی و شیمیایی
- کمک آمیلاز بزاق به گوارش نشاسته
مری:
- پشت نای قرار دارد.
- با حرکات کرمی شکل خود، غذا را به معده میراند.
معده:
- یاخته حفره معده شامل یاخته های پوششی سطحی است که ماده مخاطی و بیکربنات ترشح میکنند.
- یاخته های غده های معده:
- یاخته کناری: ترشح کلریدریک اسید (اسید معده) و فاکتور داخلی معده
- یاخته اصلی: ترشح آنزیم های معده (پروتئاز و لیپاز)
- یاخته ترشح کننده ماده مخاطی
- تشکیل کیموس در آن
روده باریک:
- گوارش نهایی کیموس در ابتدای آن که دوازدهه نام دارد، انجام میشود.
- شیره روده شامل موسین (از جنس گلیکو پروتئین)، آب، یونهای مختلف مثل بیکربنات و انواعی از آنزیم ها است.
کبد:
- سازنده صفرا است.
- انتقال مواد غذایی جذب شده به آن توسط دستگاه گردش خون
- ساخت گلیکوژن و پروتئین
- ذخیره آهن و برخی ویتامین ها
صفرا:
- کبد آن را میسازد.
- در کیسه صفرا ذخیره میشود.
- آنزیم ندارد.
- ترکیب آن شامل نمک های صفراوی، بیکربنات (خنثی کردن حالت اسیدی کیموس معده)، کلسترول و فسفولیپید
- کمک به گوارش چربیها
این کلیپ بخشی کوتاه از پکیج مفهومی زیست دهم است. برای تماشای کلیپهای بیشتر و سایر اطلاعات بر روی دکمه زیر کلیک کنید:
روده بزرگ:
- ابتدای آن روده کور نام دارد.
- پرز ندارد.
- یاخته های پوششی مخاط آن، ماده مخاطی ترشح میکنند.
- آنزیم گوارشی ترشح نمیکند.
- دارای حرکات آهسته
در صورتی که نیاز به یک بسته آموزشی کامل جهت تدریس مفهومی زیست دهم دارید، بر روی دکمه زیر کلیک کنید:
توصیه میکنم به خلاصههای دیگه رو هم مطالعه کنید:
- خلاصه قلب زیست دهم
- خلاصه تولید مثل زنان زیست یازدهم
- خلاصه نوکلئیک اسیدها زیست دوازدهم
- خلاصه کلیه زیست دهم
اگر احساس میکنید نکته مهمی راجع به گوارش و جذب مواد زیست دهم جا مانده، زیر همین پست کامنت بگذارید…
پینگ بک: نکات کنکوری و مهم ساختار دستگاه عصبی (زیست یازدهم) – بیوزیک
سلام
علیک سلام!
عالیی??
خیلی ممنون خانم حیدری موفق باشید.
خوب بود ،ممنون?
مثل همیشه خوب بود دکتر موفق باشید
پینگ بک: نوکلئیک اسیدها زیست دوازدهم (خلاصه) - نکته زیست
عالی بود ازهر جهت
سلام خسته نباشید ،خیلیییی خوب بود ?????من آموزشای مفهومیتونو برای یازدهم و دوازدهمو هم گرفتم خیلی خوبن بهتر از هر معلمی تو کمترین زمان تدریس میکنید?❤?
سلام خیلی مفهومی و ساده
عاالی و مفید بود متشکرم از زحماتتون♥
مطالب خیلی جامع کامل وریزمطرح شده
مثل همیشه مطالب جامع وکامل بودوستتون دردنکنه
ممنون خیلی خوب بود.مختصرمفید.
ممنون .باعث شد مروری مفید و مختصری بر مطالب داشته باشم.سپاسگزار تمام زحمات شما هستم.
جامع و مفید و قابل درک?
تشکر ستایش خانوم
خوب
مفید و کمی به من کمک کرد
ممنون. البته این مقالات خلاصه هستند و آموزش های جامع و اصلی ما داخل بسته های آموزشی هستند.
سلام دکتر مثل همیشه عالی …???بسیار مفید و پرمحتوا و در عین حال بسیار ساده و قابل درک برای همه …در ضمن خیلی خوب و واضح توضیح میدید به طوری که هیچ ابهامی باقی نمی مونه?
خیلی ممنون از لطف شما. انشالا موفق باشید
سلام دکتر خیلی ممنون بابت تمام مطالب من درسنامه هرکتابی رو مطالعه میکردم بازم مشکل داشتم فصل گوارشو ولی بعد از اینکه این مطالبو خوندم خیلی خوب متوجه شدم خیلی عالی بود?
در حد خلاصه گوارشه البته. خوب هست ولی کافی نیست. موفق باشید
عالی✌??متخصر و مفید.همینکه مثل بقیه کتاب های کمک درسی و جزوه های زیست توضیحات زیاد و بیهوده نمیدین خوبه.مخصر و مفید
برای دوره ی سریع خوبه با کتاب متن ومکس گاج برابری میکنه،اگر به صورت نقشه ی ذهنی باشه ماندگاریش در ذهن بیشتر میشه،چند تا نکته رو هم جا انداختین
در حد خلاصه گوارشه نه درسنامه کامل. ممنون از شما
سلام،برای دوره ی سریع خیلی خوبه با کتاب متن ومکس گاج برابری میکنه اگر به صورت نقشه ذهنی باشه بهترتوی ذهن میمونه،یه جاهایی هم چند نکته رو جاانداختین.
عالی
خیلی خوب و دقیق به مفهوم اشاره میکنه و قابل فهم و اسون توضیح داده
عاالی بود?????
عالیه
ممنون
چقدر روان ، بالاخره قدرت دکتر شدن از دانشگاه تهران اینجوریه ، عالی تدریس میکنید
خیلی ممنون از لطف شما. من این همه نیستم :)))))
آیا فصل ۵ زیست یازدهم هم هست؟
تولید مثل زنان زیست یازدهم قرار داده شده. یه نگاهی بندازین.
عالییی کاملا مفهومی و حوب بودی مخصوصا برای جمع بندی
کتاب درسی زیست دهم رو فراموش نکنید خواهشا.
خوب بود
برای جمع بندی و مرور عالییییییییی بود
بقیه فصل ها هم هستند؟؟
کم کم در حال تولیدشونیم
عااااااااااالی مرسییییییییییی
مثل همیشه عاااااااااااالی بود خیلی ممنون
مممممنننننونننننن❤❤❤
بسیار عالی و جذاب بود به همه توصیه میکنم خوانپن این قسمت رو
بسیار مفید و عالی بود
برای مرور و جمع بندی گوارش در کنار کتاب درسی فوق العاده است
عالی بود.ممنون از توضیحاتتون
خیلی خوب بود . به صورت خلاصه و عالی همه نکات مهم رو یکجا داشت و برای مرور بسیار مناسبه… خسته نباشید
عالی بود
سلام ووقت بخیر??
من دانش اموزکنکوری درسطح متوسط درسی (درحال دست وپازدن برای رسیدن ب سطح عالی?)،مقاله روخوندم..عالی بودازنظرمن♥..البته ک اقای ابولحسنی بهترین هستن درحوزه زیست شناسی??..چقدقشنگ ازابتدای مبحث شروع کردن ازکوچک ترین جزییات?..عملکردلوله گوارش وجزءبه جزء قسمتهاش..مثلامن قبلنانمیدونستم پانکراس،همون لوزالعمده س(بین خودمون باشه ها:/.?.)،قشنگ توی پرانتزم قیدکردن ک اگ کسی ب مشکل من دچارهس مشکلش رفع شه??….خب خب موردبعدی،شکلهایی ک کشیدن رو همشو اسکرین گرفتم اخه شکلای کتابم ب این خوشگلی نیستن?..البتع شکل معده روزیادندوست چون مثل کتابه جدیدنیس??،امااون یکی ک قسمتای لوله گوارش هس خیلی خوبه ک غده ورگ ها ویاخته های عصبی رو نشون دادن مرسی!?♥ ولی یه شکل دیگ کشیدن ازکله آدمیزاد..ان شاءالله ک منظورشون ازگلو،حلق باشه آخه مابه اون۴راهه میگیم حلق،وبه کل بخش جلوی گردن میگیم گلو..ینی حلق جزوی ازگلوتشریف داره???♀..البته شایدم من اشتباه میکنم.??.بعداون شکلی ک مجرای صفراوی وپانکراس هم کشیدن دلم نگرف اخه اینجابایددرست نشون میدادن ک رگ کبد(مجرای مشترک) وصفراباهم متحدمیشن ومجرای صفراوی رومیسازن ورگ پانکراس یکیش بااین رگه متحدمیشه ویکی دیگشم بالاترازاین رگه ب روده واردمیشه ولی خب دستشونم دردنکنه..ایشون فک کردن ماخودمون اوستاییم.???.اماتوی کلیپشون اینوبیشترتوضیح دادن الان دیدم???♀..
امامن یه تشکرخوشگل بدهکاراقای دکترم بابت این کلیپای خوشگلی ک میذارن تلگرام..من واقعایادمیگیرم ینی زبونشون روخوب میفهمم ..خسته نباشیدوخداقوت♥??
کتاب رو با دقت چند بار بخون همه ی اینهایی که گفتی نشون میده متن رو خوب نخوندی
آره امکانش هست?البته همزمان باخوندن مقاله دکتر،داشتم تایپ هم میکردم،اخراش متوجه شدم ک رگ های صفراوکبدروخوب توضیح دادن?
ممنون از شما ?
دکترابولحسنی ازمن،تشکرکرد..انشالله ک مشکل ازچشمامه??اینوجزویکی ازافتخاراتم ثبت میکنم حتما.???
خسته نباشیدخداقوت
سلام دکتر جان عالی بود خیلی سریع میشه مباحث مهم رو مرور کرد در حد چند دقیقه اونم برای زیست که بسیار فرار هستش..تشکر❤❤❤
خیلی ممنون محمدجان. انشالا که موفق باشید.
خیلی روان و ساده و البته کلی?ممنون
ممنون در حد خلاصه گوارش بود
عالی بود ممنون ????
سلام به نظرم خیلی خیلی عالی بود
کاش کتاب جمع بندی هم بنویسید
اگر فرصتی شد و ناشران همکاری مناسب داشتند حتما ولی توصیه میکنم کتاب درسی رو قبل کنکور چند بار بخونید
مثل همیشه عالی بود .ساده و روان و پر از نکته برای جمع بندی هم عالیه
ممنون از شما ?
خدا خیرتون بده همیشه ازین فصل فراری بودم
خیلی عالی بود دمت گرم
بسیار عالی و فوق العاده قابل درک وفهم
واقعا ازتون ممنونم
عالی بود
????
مثل همیشه عالی بود?
خیلی عالی بود ممنون
خیلی مرور خوبی بود لطفا اگه مقدوره برای بقیه فصل ها هم این کار رو انجام بدید?
حتما تولید مثل زیست یازدهم هم نوشته شده
برای من خیلی مفید و به درد بخور بود.ممنونم.
خلاصه خوبی بودی بود،برای اینکه تورق سریع و تست مروری فوق العاده است.این نوع خلاصه نویسی برای فصل های طولانی مفیده چون باعث میشه اعتماد به نفس داشته باشی تا بتونی تست زنی رو شروع کنی?
درسته یه نظم به ذهن شما میده ولی برای مرور از کتاب درسی زیست استفاده کنید
خیلی خوب بود البته مثل همیشه ممنون بخاطر اینکه همیشه به فکر ما هستین
مطالب کتاب دسته بندی شده???
بسیار عالی مثل همیشه مفید وپر محتوا?
عالی❤⚘
خیلی خوب بود و برای مرور عالی???
مثل همیشه خوب و پر محتوا ،لطفا برای فصل های دیگه هم بنویسید برای جمع بندی خیلی خوبه
حتما. البته برای جمع بندی نهایی زیست از کتاب درسی استفاده کنید
خوب بود
عالی بود ممنون
خیلی عالی بود مطالب
سلام عالی بود ممنون
عالیه مخصوصا برای روزهای نزدیک کنکور
البته کتاب درسی رو کامل مرور کنید. چیزی رو جا نندازید. زیست رو با خلاصه صرف نمیشه مرور کرد
خیلی خوب و عالی بود فقط در مورد غده های بزاقی و تعدادشون هم خوب میشد توضیح میدادید و اینکه برای لایه های لوله گوارش بهتر میشد اگر نکات بیشتری رو ذکر می کردید ولی در کل عالی بود
ممنون. در حد خلاصه بیشتر از این نمیشد. ممنون از نظرتون
عااااالی
خیلی مفید بود?
خیلی ممنون???
لطفاً برای فصلای دیگه هم بزارید?
حتما به زودی سایر فصلارو قرار میدیم
خیلی عالیه کم و مفید
خلاصه و خیلی مفید،ممنون
مثل همیشه عاااالیه
مختصر مفید درجه یک?
عالی مرسی از لطفتون
ممنونم مفید و عالی بود
ممنون خیلی مفید و کوتاه بود و برای مرور خیلی عالی .
بسیار عالی و جمع و جور بود بسیار خوب
عالی بود ممنون ?
عالی بود ممنون
خیلی عاالیی
خیلی خلاصه و عالی بود فقط راجع به گردش مواد در دستگاه گوارش مثل سیاهرگ باب کبدی صحبت نشده??
حق با شماست. ممنون که اطلاع دادید.
???
عالی بود
عالی و فوقالعاده بود
یکم مشکل داشت چون خیلی کم توضیح دارین ولی در کل برای مرور شب امتحان بد نبود
سلام
مثل همیشه کارتون حرف نداره
فقط کاشکی جواب سوالات رو در تلگرام پاسخ میدادید❤️
ممنون
اگر سوالات معقول و چارچوب تعیین شده باشه حتما پاسخ میدم. ولی سایر سوالات متاسفانه فرصتش نیست. ببخشید امیدوارم که درک کنید
متاسفانه سوالات سین نمیشن که تشخیص داده بشه مناسب هست یا نه
عالی بود مرسی
عالیه واقعا نکات خوبی داره.?
اگر نکته دیگهای هم به ذهنتون میرسه کامنت بذارید
کاش میشد مقالات رو ذخیره کرد.
برای مرور عالی بود
میشه درباره اصول مطالعه هم توضیح بدید واینکه زمان مطلالعه تا تست چقدر باشه ممنون میشم جوابم رو بدید
به سایر مقالات سایت مراجعه کنید. نحوه مطالعه زیست رو کامل توضیح دادم
عالی بود ممنون به امید خدا ❤❤
عالی بود ممنون❤
خیلی عالی بود?
خیلی خوب بود ممنون???
کاش به صورت پی دی اف هم میذاشتین که بتونیم سیوش کنیم??
ممنون پیشنهاد خوبی بود
عالی بود خسته نباشید
خیلی عالی و کاربردی
خیلی عالی ?
❤ممنون
بالاخره یاد گرفتم…ممنون❤
بالاخره یاد گرفتم…ممنون ❤
عالی بود خیلی عالی کامل این فصل و بستم
عالی بود
عالی بود تشکر استاد
خیلی خوبه واقعا دمتون گرم
بسیار بسیار عالی بود ممنون از زحماتتون
تصویر سازی دقیق و خوبی بود
ممنون❤
خواهش میکنم. تصاویر کمک زیادی به درک زیست کنکور میکنن.
فوق العاده عالی استاد مشکلم حل شد
عالی بو
خوب بود ولی اگه تو کانالی جایی بود که میشد ذخیره کنیم بهترم میشد
راست میگن لطفا چک بشه
همیشه تو سایت هست. نگران نباشید
خیلی خوب بود ممنون از شما
خیلی خوب و عالی و قابل فهم بود
چگونه سرعت خودمو تو درس خوندن افزایش بدم ؟؟؟
خیلی کند درس میخونم.
به سایر مقالات سایت مراجعه کنید
چشم حتما
خیلی راحت و آسون جمعبندی شده بود ??عالی
بسیار متشکرم از تدریس خوب و مفیدتون خلاصه ای که براتون تو سایتتون گذاشتین خیلی جامع و کاربردی بود انشاالله در تمام مراحل همینقدر خوب بدرخشید??
خیلی ممنون از شما ??
عالی بود ?ممنون از مطالب و مقاله هایی ک برامون میزارین واقعا مفید هستن ?
خیلی ممنون لطف دارید?
خیلی خوب جمع بندی کردین واقعا عالی
خواهش میکنم زحمتشو تیم تولید محتوا کشیده. خداروشکر که راضی بودین
عاااااالی بوود??
خیلی خوب و کامل بود
من خیلی از زیست خوندن با شما لذت می برم
ممنون از شما ??
عالی بود
عالی بود
ممنون خیلی خوب و مفید بود
خوب بید
کوتاه وعالی
کامل مفید و کاربردیه و خط به خط کتاب رو پوشش میده بصورت مفصل
خلاصه گوارش بود البته ? انشالا که استفاده کرده باشید
خلاصه ای کوتاه ولی کامل. عالی بود
مختصر و مفید ! اینکه مطالب خلاصه و طبقه بندی شده بود خیلی عالی بود و من خیلی راحت تو همین چند دقیقه کل فصل رو مرور کردم:)
ممنون از شما ?
با تشکر از بیان مطالب مفیدتون
من در فصل گوارش دچار مشکل بودم و از این که این مطلب را در اختیارمون گذاشتید کمال تشکر را دارم?
البته این فقط خلاصه گوارش بود. موفق باشید
عاالی بود ???
ممنون از شما
خوب بود
چه خلاصه کاملی که همه نکات مهم و مفید و شامل بود.
خیلی عالی و بدون نقص خسته نباشید