سبد خرید شما خالی است.
تخمیر یکی از روش‌های تامین انرژی در شرایط کمبود یا نبود اکسیژن است که در انواعی از جانداران دیده می‌شود. فرایند تخمیر در سیتوپلاسم رخ می‌دهد و میتوکندری و زنجیره انتقال الکترون در آن نقش ندارند. تخمیر لاکتیکی و الکلی، مانند تنفس هوازی با گلیکولیز (قندکافت) شروع می‌شوند و ماده سه کربنی پیرووات را تولید می‌کنند. در حین تخمیر، علاوه بر تشکیل مولکول‌هایی مانند لاکتات و اتانول، +NAD نیز تولید می‌شود که وجود آن برای تداوم گلیکولیز ضروری است. اگر +NAD بازتولید نگردد، گلیکولیز متوقف شده و تخمیر نیز رخ نمی‌دهد. در ادامه قصد داریم دو نوع تخمیر الکلی و لاکتیکی را بررسی کنیم.
تخمیرالکلی
- همانطور که در شکل می‌بینید ابتدا در طی قندکافت، گلوکز تبدیل به دو مولکول پیروات می‌شود و طی این فرایند NADH و ATP تولید می‌شود.
- در گام دوم پیرووات ۳کربنی به اتانول ۲کربنی تبدیل شده و گاز CO۲ نیز تولید می‌گردد.
- در قدم سوم اتانال به اتانول (الکل میوه) تبدیل شده و طی این مرحله +NAD بازتولید می‌گردد.
این تخمیر در مخمر نان که نوعی قارچ تک سلولی است، دیده می‌شود و حباب‌هایی که حین تخمیر دیده می‌شوند، همان گاز CO۲ است.
تخمیر لاکتیکی
- همانطور که در شکل می‌بینید، مانند تخمیر الکلی، در ابتدا گلیکولیز رخ داده و پیروات، NADH و ATP تولید می‌شوند.
- در گام دوم، پیرووات ۳ کربنی به لاکتات سه کربنی تبدیل شده و طی این مرحله +NAD بازتولید می‌گردد.
توجه داشته باشید که در حین تخمیر لاکتیکی برخلاف تخمیر الکلی گاز CO۲ تولید نمی‌شود.
مثال‌های تخمیر لاکتیکی
- هنگام کمبود CO۲ یاخته‌های ماهیچه اسکلتی تخمیر لاکتیکی انجام می‌دهند و تجمع لاکتات در این سلول‌ها سبب تحریک گیرنده‌های درد و ایجاد احساس درد و کوفتگی عضلات می‌گردد.
- باکتری‌های مفید با تخمیر لاکتیکی سبب تولید فراورده‌های شیری مانند ماست و تولید خوراکی‌هایی مانند خیارشور می‌شوند.
- بعضی از باکتری‌ها نیز با این نوع تخمیر سبب فساد غذا (مانند ترش شدن شیر) می‌شوند.
تخمیر در گیاهان
- هر دو نوع تخمیر الکلی و لاکتیکی در گیاهان دیده می‌شود.
- اگر به هر علتی اکسیژن نباشد یا کم باشد (مانند شرایط غرقابی)، تخمیر رخ می‌دهد.
- تجمع الکل یا لاکتیک اسید در سلول‌های گیاهی باعث مرگ آن‌ها می‌شود، پس باید از یاخته‌ها دور شوند.
دانلود فایل PDF جمع بندی تخمیر
در انتهای توصیه میکنم به مطالب زیر هم سر بزنید:
برای دریافت مطالب کنکوری بیشتر، عضو کانال تلگرام زیست کنکور و پیج اینستاگرام زیست ما بشوید و برای تماشای کلیپ های آموزشی به کانال آپارات ما نیز مراجعه کنید.
اگر شما هم راجع به ”جمع بندی تخمیر” سوالی دارید، زیر همین پست بنویسید. قول می دهیم تا جای ممکن پاسخ دهیم.
