در قسمت انواع غلظت ها در کتاب شیمی دهم، با سه نوع غلظت ppm (قسمت در میلیون)، درصد جرمی و غلظت مولی (مولار) آشنا میشویم. تسلط به این نوع غلظتها و یادگیری حل مسائل آنها، نقش مهمی در پاسخگویی به سوالات شیمی کنکور دارد. در ادامه هر سه نوع غلظت را با حل یک مثال بررسی خواهیم کرد.
قسمت در میلیون (ppm)
به مقدار جرم حل شونده موجود در یک میلیون قسمت جرمی از محلول، غلظت ppm گفته میشود.
ppm از فرمول زیر به دست میآید:
از غلظت ppm برای محلولهای بسیار رقیق مانند غلظت کاتیونها و آنیونها در آب معدنی، آب آشامیدنی و آب دریا و آلایندههای هواکره استفاده میشود.
نکته: در محاسبات ppm، از آنجایی که غلظت حل شونده بسیار اندک است میتوان جرم محلول و حلال را تقریباً یکسان در نظر گرفت.
نکته: محلول آبی رقیق، همانند آب خالص، چگالی آن تقریباً ۱g/ml است؛ یعنی هر یک لیتر از آن یک کیلوگرم است.
برای حل آسانتر سوالات ppm از فرمول زیر میتوان استفاده کرد:
مثال: اگر ۲۸mg یون +Na در ۷ لیتر آب حل شود، غلظت ppm یون +Na برابر است با ۴ppm ← ۲۸mg÷۷lit
درصد جرمی
همان طور که از اسم آن پیداست بیانگر مقدار گرم ماده حل شونده در ۱۰۰ گرم از یک محلول است.
فرمول درصد جرمی
نکته: رابطه میان درصد جرمی و ppm به صورت زیر است:
۱۰۴× درصد جرم=ppm
مثال: محلول ۸% جرمی سود با چگالی ۱.۰۸ موجود است. در ۵ لیتر از این محلول چند گرم NaOH وجود دارد؟
غلظت مولی یا مولار
- به تعداد مول حل شونده در یک لیتر محلول، غلظت مولی گفته میشود.
- فرمول غلظت مولی به صورت زیر است و یکای آن mol.L-۱ است.
هرگاه به یک محلول آب اضافه شود، میتوان از فرمول زیر استفاده کرد:
غلیظV × غلیظM = رقیقV × رقیقM
نکته: اگر درصد جرمی حل شونده در محلول را با a% و چگالی محلول را با d (برحسبg.ml-۱) نشان دهیم، رابطه غلظت مولی و درصد جرم به صورت زیر است:
نکته: رابطه بین غلظت مولی و غلظت ppm نیز به صورت زیر است (چگالی محلول برحسب g.ml-۱):
مثال: اگر به ۵۰ میلیلیتر محلول ۸ مولار KOH، مقدار ۹۵۰ میلیلیتر آب اضافه کنیم، غلظت مولی محلول حاصل چند مولار است؟
در انتهای توصیه میکنم به مطالب زیر هم سر بزنید:
برای دریافت مطالب کنکوری بیشتر، عضو کانال تلگرام شیمی کنکور و پیج اینستاگرام شیمی ما بشوید و برای تماشای کلیپ های آموزشی به کانال آپارات ما نیز مراجعه کنید.
اگر شما هم راجع به ”غلطت ها شیمی دهم ” سوالی دارید، زیر همین پست بنویسید. قول می دهیم تا جای ممکن پاسخ دهیم.